Felsefi Düşün sayı: 19 Toplum Sözleşmesi

Neredeyse felsefenin kendisi kadar köklü bir geçmişe sahip toplum sözleşmesi geleneği/teorisi ahlaki, hukuki ve politik referanslara sahiptir. Bu yüzden de sadece felsefenin tartışma konusu olarak kalmaz, aynı zamanda siyaset bilimi, siyasal düşünceler tarihi, sosyoloji, hukuk gibi farklı disiplinlerin ele aldığı ve tartıştığı, içerikçe oldukça zengin bir alan olarak karşımıza çıkar. En genel ifadeyle, toplum sözleşmesi teorisi bireylerin ahlaki ve/veya politik yükümlülüklerinin bir sözleşmeye ya da anlaşmaya bağımlı olduğunu ve bu dolayımla da içinde yaşadıkları toplumu biçimlendirdiklerini ileri süren yaklaşımdır. Bu yaklaşımın sistematik felsefe bağlamında karşımıza çıkan tartışma konuları arasında anlaşma, birliktelik, rıza, sivil toplum, kamusal gerekçelendirme, yurttaşlık, yasa, hak, egemenlik gibi kavramlar yer alır. Yine bu konulara paralel olarak tarihsel çerçevede yürütülebilecek tartışmalarda Antik Çağ’dan günümüze değin pek çok isim (Sofistler, Sokrates, Epikuros, Thomas Hobbes, John Locke, Jean-Jacques Rousseau, Immanuel Kant, John Rawls vb.) belirir. “Toplum Sözleşmesi”nin dosya konusu olarak seçildiği bu sayı toplum sözleşmesine yönelik felsefi, ahlaki, hukuki ve politik yorumlara odaklanan yazılara ayrılmıştır. Dolayısıyla ilgili sayı toplum sözleşmesinin kavramsal çerçevesi içinde yer alan farklı mefhumları açık kılmaya çabalayan, sözleşme teorisini belirli bir problem doğrultusunda çözümleyen, toplum sözleşmesini savunan ya da eleştiren düşünürlerin yorumlarını değerlendiren yazılara yer vermiştir.

Kurtul GÜLENÇ

SUNUŞ

MAKALELER

Mustafa AĞAOĞLU & Sadık Erol ER

Spinoza’nın Onto-Politik Felsefesinde Sözleşme Fikri ve Yansımaları

*

Ömer B. ALBAYRAK

Hegel’in Toplum Sözleşmesi Teorileri Eleştirisi

*

Güçlü ATEŞOĞLU

Sözleşmenin Söz’ü: Uzlaşımsal ve Gerçek Yanı Üzerine Locke ve Hegel

*

N. Petek BOYACI

Epikouros’un Düşüncesinde Toplumsal Yaşamın Temelleri

*

Eylem CANASLAN

Toplum Sözleşmesinin Kör Noktası ve Michel Serres’in Çağrısı: Doğayla Sözleşme

*

Gaye ÇANKAYA EKSEN

Siyasal Toplumun Tesisinde İnsan-Merkezcilikten Çıkış:

Donaldson ve Kymlicka’da Evcilleştirilmiş Hayvanların Vatandaşlık Hakları Üzerine

*

Işıl ÇEŞMELİ

David Hume’un Sözleşme Kuramı Eleştirisi: Toplumsal ve Politik Düzende Uylaşımın ve Alışkanlığın Rolü

*

Hakan ÇÖREKÇİOĞLU

Kant’ın Sui Generis Sözleşme Teorisi: Yerelden Dünyaya

*

Aysel DEMİR

John Rawls’un Sözleşmeci Tutumu

*

Emrah GÜNOK

Rousseau’nun Toplumsallaşma Kurgusunu Spinoza’yla Yeniden Okumak

*

Özgür Emrah GÜREL

Habermas’ın Politika Felsefesinin Weberci Rehabilitasyonları: Liberal Hukuk Devletinin Demokratik Dönüşümü

*

Akın KARACA

Toplumsal Sözleşme, Demokrasi ve Siyasetin Sonu: Hobbes ve Rancière

*

M. Ertan KARDEŞ

Metafor Olarak Beden, Bağ ve Düğüm: Jean-Jacques Rousseau’nun Politik Felsefesi Üzerine Bir Deneme

*

Şilan KESLER

Kamusal İrade İçin Transandantal Bir İlke: Kant ve Toplum Sözleşmesi

*

Aydoğan KUTLU

Toplum Sözleşmesi Kuramında İhmal Edilen Boyut: Kuşak Sorunu

*

Betül ÖZEL ÇİÇEK

Toplumsal Bir Sözleşme Örneği Olarak Analık Hakkından Babalık Hakkına Geçiş:

Aeschylus’ın Eumenides’i ve J. J. Bachofen Tarafından Ele Alınışı

*

Zeynep SAVAŞÇIN

Yurttaşlar Sözleşmesi: Rousseau’nun Zorlu Mirası

*

Devrim SEZER & Ünsal Doğan BAŞKIR

Amerikan Federalistleri, Hannah Arendt ve Cumhuriyetçilik: Temsili Demokrasiye Karşı Konsey Sistemi?

*

F. Betül TATLI

Toplumsal Sözleşme Kuramlarına İlişkin Eleştirel Bir Okuma: Carole Pateman ve Hikayenin Eksik Yarısı

*

Hulusi Ertuğrul UMUDUM

Ahmet Midhat Efendi’nin Kontrasosyal Çevirisi

*

Özlem ÜNLÜ

Erken Modernizmde Sözleşmecilik ve Amerika

*

Ferda YILDIRIM

Toplum Sözleşmeleri Çerçevesinde İnsan Hakları: Teoriden Pratiğe



KİTAP İNCELEME

Aydoğan KUTLU

Carole PATEMAN: Cinsel Sözleşme

*

Arda TELLİ

M. Ertan KARDEŞ (Editör) / Funda GÜNSOY, M. Ertan KARDEŞ, Kurtul GÜLENÇ& Özgür Emrah GÜREL, Cengiz ÇAKMAK, Tacettin ERTUĞRUL, Serpil TUNÇ-ÜTEBAY, Eylem YOLSAL-MURTEZA (Yazarlar): 

Çağımız ve Thomas Hobbes