Bizans Cumhuriyeti: Yeni Roma’da Halk ve İktidar

Batı kanonu dışında bir demokrasi tarihi yazmak mümkün mü? Cumhuriyetçi yönetim sistemlerinin on dokuzuncu yüzyıl ortalarına kadar gerilediği ve gölgede kaldığı düşünülürken, Bizans İmparatorluğu olarak adlandırdığımız oluşumu cumhuriyetçi bir perspektiften okuyabilir miyiz? Ulusalcılığın küresel bir trend haline geldiği bir dönemde demokrasiyi bir yönetim sistemi olarak değil de pratikler bütünü olarak değerlendiren Anthony Kaldellis, Bizans siyaseti ve toplumuna dair devrim niteliğindeki bu çalışmasında, MS beşinci yüzyıldan on ikinci yüzyıla kadar Doğu Roma İmparatorluğu’nun aslında bir cumhuriyet olduğunu, iktidarın halk adına ve bazen de bizzat halk tarafından yürütüldüğünü savunuyor. Bizans’ı Romalı kökenleriyle yeniden buluşturan Kaldellis, Bizans Cumhuriyeti’nin Yunanca konuşan yurttaşlarının kendilerini Latince konuşan “ataları” kadar Romalı gördüklerini, iddia edildiğinden daha az otokratik, daha halkçı bir yönetim sisteminin altında yaşadıklarını iddia ediyor.

“Siyaset bilimiyle ilgilenen her öğrenci hem kuram hem de belirli tarihsel belgelerle ilgili tartışmalar nedeniyle bu çalışmayı ilgi çekici bulacak... Bizans uzmanları, yazarın süreklilikle ilgili açıklamalarını ilgiyle takip edecek, uzman olmayanlar ise Orta Çağ bağlamında iktidarın meşruiyetiyle ilgili tartışmalarını hayranlıkla karşılayacak.”

—J. W. Nesbitt, Choice